Oniscidea, znana również jako stonogi równoszczękowe, należą do podgromady Diplopoda w obrębie stawonogów. Ich nazwa naukowa, Oniscidea, pochodzi od greckiego słowa “onis” oznaczającego osła i “skidos” oznaczającego ślizganie się - co może wydawać się nieco dziwne, biorąc pod uwagę ich raczej statyczną naturę. Mimo że nie są najszybszymi stworzeniami na Ziemi, Oniscidea fascynują nas swoimi niezwykłymi przystosowaniami do życia w ukryciu i roli, jaką odgrywają w ekosystemach.
Wygląd i Budowa
Oniscidea charakteryzują się segmentowanym ciałem, które może zawierać od 7 do nawet ponad 100 par nóg! Każdy segment ciała nosi parę odnóży - co pozwala im na sprawne poruszanie się w ciasnych przestrzeniach. Ich ciała są zazwyczaj spłaszczone bocznie i pokryte twardą, chitinozą osłoną, która chroni je przed drapieżnikami i pomaga utrzymać wilgoć.
Na głowie Oniscidea znajdują się czułki, które służą im do węchania i odnajdywania pożywienia oraz krótkie, nieliczne oczka.
###tabela:
Cecha | Opis |
---|---|
Ciało | Segmentówane, spłaszczone bocznie |
Nogi | 7-100 par na segmentowane ciało |
Okucia | Twarda, chitinoza osłona |
Czułki | Długie, służą do węchania i poszukiwania pożywienia |
Sposób Życia i Występowanie
Oniscidea w większości przypadków zamieszkują wilgotne środowiska, takie jak lasy, ogrody, a nawet mieszkania. Preferują ciemne, zacienione miejsca, gdzie mogą ukryć się przed słońcem i drapieżnikami.
Bywają spotykane pod kamieniami, w zgniłych liściach, czy w wilgotnej glebie. Ich dieta składa się głównie z rozkładającej się materii organicznej - suche liście, gałęzie, grzyby i inne martwe organizmy.
Oniscidea odgrywają ważną rolę w ekosystemach, biorąc udział w procesie rozkładu materii organicznej. Ich odchody wzbogacają glebę w składniki pokarmowe, co sprzyja zdrowemu rozwojowi roślin.
Zachowania
Oniscidea są zwierzętami nocnymi, które stają się aktywne po zmroku. W ciągu dnia przebywają zazwyczaj w ukryciu, chroniąc się przed słońcem i drapieżnikami. Kiedy temperatura spada, wychodzą ze swoich kryjówek i zaczynają szukać pożywienia.
Ich ruchy są wolne i celowe. Korzystają z czułek do orientacji i poszukiwania pożywienia. Nie potrafią skakać ani latać, ale poruszają się w sposób płynny i kontrolowany.
Oniscidea są także znane ze swoich zdolności obronnych.
- Skręcanie:
Kiedy czują się zagrożone, Oniscidea zwijają swoje ciała w ciasną kulkę, chroniąc miękkie części przed atakiem.
- Sekrecja substancji obronnych:
Niektóre gatunki Oniscidea potrafią wydzielać nieprzyjemne lub drażniące substancje z gruczołów na swoim ciele, aby odstraszyć potencjalnych napastników.
- Mimikra:
Pewne gatunki Oniscidea imitują wyglądem i zachowaniem inne zwierzęta, takie jak pająki czy skorpiony, aby uniknąć ataku.
Rozmnażanie
Oniscidea są zwierzętami rozdzielnopłciowymi, co oznacza, że istnieją osobniki męskie i żeńskie.
Samce zazwyczaj mają bardziej wydłużone czułki i większe stopy od samic.
Po zapłodnieniu samice składają jaja w wilgotnym podłożu.
Jaja Oniscidea są małe i owalne, a ich rozwój trwa kilka tygodni.
Młode Oniscidea wykluwają się z jaj jako miniaturowe kopie dorosłych osobników i stopniowo rosną w trakcie kolejnych linień.
Ciekawostki
-
Podziemne podróże: Oniscidea są znane ze swoich zdolności do poruszania się po wąskich tunelach i szczelinach. Ich spłaszczone ciała pozwalają im na dostanie się w miejsca niedostępne dla innych stawonogów.
-
Wspólna egzystencja: Niektóre gatunki Oniscidea żyją w grupach, co pomaga im w przetrwaniu i obronie przed drapieżnikami.
-
“Szklany Dom”:
Niektóre gatunki Oniscidea tworzą “domy” z przezroczystego materiału, aby chronić się przed wysychaniem i atakami.
Oniscidea to fascynujące stworzenia, które odgrywają ważną rolę w ekosystemach. Ich niezwykłe adaptacje pozwalają im przetrwać w trudnych warunkach, a ich wpływ na środowisko jest bezcenny.